Ганаа эгч маань биднээс уг нь хуруу дарам хэдхэн насны л зөрүүтэй. Оюутан байхаасаа эгч гээд сурчихсан болохоор бүгд л эгч гэж ахайлна. Өөрөө ч эгчирхэх дуртай. Одоо бол бүр нас намба заан хүүхэд минь л гэж харьцана. Гуравдугаар курсэд шиг санагдаж байна. Тухайн үед Ганаа эгч хорин хоёр гуравтай л байсан. Ангийн хоёр хөвгүүн нэг өдөр яасан юм хэдэн охидоо явуулаад, хошин хошин юм зохиож яриад, хоёр биенээ хөөргөөд, пар пархийтэл инээгээд дуу чимээнд нь чих толгой дөжрөм гэж. Гэтэл Ганаа эгч тэндээс “Та хоёр одоо болиоч ээ. Толгой эргээд, даралт ихсээд байна” гэдэг юм. Бид тэгэхэд нь нээрэн л даралт нь ихсээд байгаа юм болов уу гэж санаа зовж байсныг яана. Одоо эргээд бодохоор юуных нь даралт, ямар ч шинж тэмдэгтэйг мэдэхгүй байж яагаад ч тэгж хэлсэн юм.
Манай анги нэгдүгээр курсээсээ сургууль дээрээ сахилгагүйн хажуугаар хэл ам таталдгаараа алдартай байсан. Тиймдээ ч дээд, доод талын курсийнхэн, монгол хэлний ангийнхан анддаггүй. Сургууль дээр ямар л дуу шуугиан гарна, тэр нь манай хэдийнх л байдагсан. Тэр дунд эгчийнх бас дутахгүй. Хаана л адал явдал болно, эгч маань дунд нь л байж байна.
Дөнгөж сургуулиа төгсөөд манай ангийг дааж авсан Ж.Батбаатар багш биднээс нэг их олон ах биш. Хичээлээ давтахгүй, шалгалтаа олигтой дүнтэй өгөөгүй, бас болохгүй, бүтэхгүй адал явдал тарьдгаасаа болж зэмлүүлэх, жавтий хүртэх нь их байсан ч хичээлийн бус цагаар бол яг л нэг үе юм шиг маазран хөгжилддөг байлаа. Багшийн ярианы стиль биднийхээс, тэр дундаа Цэнгээ, Соёлоо хоёрынхоос ер ялгагдахгүй. Заримдаа багш, шавийн ялгаа байхгүй болчихно. Гэгээхэн сэтгэлтэй, ил задгай хор шаргүй зантай, хөгжилтэй сонирхолтой “кадруудтай” болохоор тэр үү ер нь л багш нар маань манай ангид хичээл орох дуртай байсан даа.
Оны өмнө Ганаа эгч Сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлийн шинэ жилд орсон сониноо бидэнд дуулгахдаа “Ангийн багш, Соёлоо хоёртой тэнд таарлаа. Ойрд уулзаагүй сэтгэл жаахан хөөрлөө. Уулаа, хуучиллаа. Та нарыгаа маш их саначихсан байдаг юм байна. Тэр хоёр хоёулаа мөнхийн ус уучихсан юм шиг залуугаараа байна. Ангийн багшийг олон шавь нар нь багшаа гээд суудалд нь суулгахгүй ээлжлээд аваад явчих юм. Битүүхэндээ дургүй л байлаа. Анхных нь шавь нар гэдгээрээ багш ганцхан биднийх байх ёстой юм шиг өмчирхөөд байдаг юм байна. Сүүлдээ сэтгэл тавгүйрхээд тэндээс гараад явсаан” гэж байна.
Астал, уртал нийгмийг донсолготол бичдэг эгчийн минь сэтгэл чухамдаа ийм. Санаанд таалагдаагүй зүйлээ шууд илэрхийлчихнэ. Хэн нэгэн хэл ам хийх,өвтгөж гомдоохоос айхгүй, зүрхшээхгүй. Тэр үед нь биеэ бодоод тайван амгалан суугаасай эгч минь гэж өмнөөс нь бодно. Асаж, унтрахгүй бол угаасаа сэтгүүлчээс юу ч гарахгүйг мэддэг ч заримдаа нийгмийн тэр их стресс бухимдлыг өөр дээрээ төвлөрүүлээд, ачаалаад байгаа юм шиг санагдаж ихэнхдээ санаа минь зовдог шүү, эгчдээ.
Эгч маань бидэнд гомдож тунихаараа усанд хаясан чулуу шиг алга болчихно. Утсаа ч авахгүй. Тэгээд гэнэт л бичээд ороод ирнэ. Хамаг бүхнээ уудална. Амгаа ахыг, Нараагаа, бага охиноо, ач хүүгээ ярина. Илт хөгжөөгөөд явчихна. Гарынх нь цуйванд бид бүгдээрээ дуртай. Биднийг тэгтэл дурлуулдаг тэр амтыг хэн ч гаргаж чадахгүй санагддаг юм.
Хань нь болох Амгаа ах биднийхээ занг андахгүй. Бид ч Ганаа эгчээс урьтаад Амгаа ахыг асуугаад явчихна. За тэгээд хааяа уулзаад суухаар эгч маань л гол дүрд тоглоно. Биеийн хэлэмж, ярианы акцент, дуу хоолойны өнгөөрөө элэг хөштөл ярина шүү дээ. Бусдадаа барагтай бол ярих боломж олгохгүй. Соёлоо маань л тас дундуур нь дуугаа өндөрсгөж ороод хэдэн минут өөртөө ярих боломжийг олгоно. Бас л элэг хөшөөнө. Бидний ярианы сэдэв дуусашгүй. Ялангуяа Ганаа эгчийнх ундраад л байна.
Өнөөдөр Ганаа эгчийн маань төрсөн өдөр. Баяр хүргэж мэндчилэхийн зэрэгцээ үүнийг тэрлэн бичлээ. Оюутан цагаас минь эхлэн өнөөг хүртэл биднийгээ, бас амьдралыг минь тодоос тод өнгөөр хөглөж яваа Б.Ганаа эгчдээ хайртай. Төрсөн өдрийн халуун мэнд хүргэж, эрүүл энх, аз жаргалыг ерөөе.
Б.ТУУЛ
Сэтгэгдэл (2)