ӨВӨӨ & ӨНӨӨДӨР

Хорвоод намайг хамгаас их хайрладаг байсан өвөө минь энэ амьдралд таарсан хамгийн чадалтай хүн гэж боддог юм. Өвөө минь Халх голын байлдаанд оролцсон партизан хүн. Сонс мундаг эргэдэг, дайчин байлдагч байсан гэж үеийн найз нөхөд нь ярина.

Эрдүү хоолойгоор сайхан дуулна, гайхалтай олон домог хууч өдөр бүр ярьж өгнө. Өвөөгийн үлгэр шиг утга төгс сайхан ярьсан үлгэр сонсоо нь үгүй санагддаг.

Өвөө ажилсаг, зун хамаатны дүүгийнх рүү явж арьс элдэнэ. Арьсыг зөөлөн цагаан болтол элддэг нь одоо ч нүдэнд харагдсаар... Намар өвөөгөө зөндөө санасан зээ охиндоо ирэхийг хоног тоолон хүлээдэг байлаа. Зүгээр ч биш, арьс элдсэний хөлс болгож өгсөн өвлийн идшээ аваад ганзага дүүрэн ирдэгсэн.

Өвөө янзын сайхан хоол хийнэ. Гурилыг маш хатуу зуурч, махаа нарийхан зороод хийсэн өвөөгийнх шиг амттай гурилтай шөл өөр хаана ч идэж явсангүй.

Өвөөгийн данх гялалзуулахыг харахад биширмээр. Нүүр харагдтал арчина.

Тап тап хийтэл алхдаг миний өвөө ер нь тэнхлүүн хүн байсан даа. Бас ажилсаг.

Өвөө минь нэлээд эрт хараа нь муудаж, сүүлдээ хоёр нүд нь юм харахаа больсон юм. Уснаас үүдэлтэй гэм нүдэнд нь орсон гэж эмээ ярьдаг байлаа.

Намайг ухаан суухад хэдийнэ хараагүй болсон байсан өвөө минь арьс ч элдэж, хоол ч хийж, сандал ч урлаж, ер нь бүх л зүйлийг чаддаг байсан учир өвөөг хараагүй гэж ердөө ч боддоггүй байсансан. Хүний хараа гартаа ордог гэж үнэн юм билээ. Өвөө бүх хүнийг дуугаар нь танина. Нэг л удаа ярилцсан хүнийхээ хоолойг андахгүй.

Өвөө минь хараагүй ч энэ хорвоогийн хамгийн чадалтай, тэнхлүүн, мундаг, жинхэнэ эр хүн шиг санагддаг байсан нь одоо ч хэвээрээ. Ажилсаг учраас бардам байдаг байсан биз ээ. Хүний амьдралд юу ч тохиолдож болох ч өөртөө итгэлтэй байх л хамгийн чухал гэж өвөөгөө санах бүрийд боддог юм.

Өнөөдөр буюу 10 дугаар сарын 15-н Дэлхийн цагаан таягтны өдөр буюу Хараагүй иргэдийн эрхийг хамгаалах өдөр юм байна.

Өвөө минь тэнхлүүн ажилсаг байсан ч бидэнд мэдэгдэхгүй, магадгүй мэдүүлэхийг ч хүсдэггүй бэрхшээл бас байсан л биз гэж бодогдоно. Хараагүй хүмүүст тулгардаг бэрхшээлийг даван туулахад тэдний өөрсдийнх нь чадал итгэлд найдах биш, эерэг таатай орчныг бүрдүүлэх нь төрийн үүрэг.  

Орчны болоод хандлагын саад тотгорыг арилгаж, нийгэмд бүрэн дүүрэн оролцох тэгш эрхийг хамтдаа бий болгохыг төр засаг зорьж байгаа юм байна. Энэ зорилтоо жинхэнэ утгаар нь биелүүлээсэй.

Монгол Улсын хэмжээнд харааны бэрхшээлтэй нийт 12053 иргэн байдгийн 17 орчим хувь буюу 2048 нь ажил хөдөлмөр эрхэлдэг аж. Харааны бэрхшээлтэй иргэдийн “Best massage” хэмээх уламжлалт барианы газраар хүмүүс үйлчлүүлэх дуртай байдаг. Үнэндээ үүнээс өөр харааны бэрхшээлтэй иргэдийг олноор хамруулсан ажлын байр санаанд орохгүй л байна.

Цаашдаа харааны бэрхшээлтэй бүх л иргэдийг ажлаар хангахад төр засгийн зүгээс авч болох бүх арга хэмжээг авах хэрэгтэй байна. Ажиллаж буй хүн өөрөө аз жаргалтай, амьдрал нь өөдөлж байдаг нь жам билээ.  Ямар ч халамжийн бодлогоос илүү үүнийг эн тэргүүнд тавимаар байна.

Мөн Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний талаарх эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох, барилга, байгууламж, зам талбайн хүртээмжийг сайжруулахад илүү анхаарч, хуулийн төсөл боловсруулж байгаа гэнэ. Болж л байна. 

Эрхэм та ч гэсэн харааны бэрхшээлтэй иргэдээ яг л өөртэйгээ адилтган үзэж хандаарай.